Nieuws

Als gevolg van de torenhoge inflatie heeft de Europese Centrale Bank (ECB) enkele keren de herfinancieringsrente verhoogd, mede waardoor de hypotheekrente in Nederland in de afgelopen drie kwartalen is verdriedubbeld. Deze fors stijgende hypotheekrente heeft direct gevolgen voor de leencapaciteit van huishoudens en zet indirect ook het vertrouwen in de koopwoningmarkt onder druk. Een daling van de koopprijs zoals in het derde kwartaal van 2022 is logisch in zo’n situatie, zelfs wanneer het aantal verkochte woningen nog redelijk constant blijft. De woonconsument kan niet alleen minder betalen, maar wil ook minder betalen voor een te koop staande woning.

Het tot stand brengen van verandering in de bouw is lastig. Bij circulaire bouwprojecten worden ambities bijvoorbeeld vaak niet gehaald omdat op een andere manier moet worden samengewerkt dan we nu zijn gewend. Dan zijn de circulaire technieken wel voorhanden, maar de inzet ervan voor transitie naar een circulaire bouweconomie vindt niet vanzelf plaats. Hoogleraar Construction Cultures Alfons van Marrewijk maakt de nodige verbinding tussen techniek en sociale wetenschappen om verandering wel in gang te kunnen zetten.

“Het bouwrecht zie ik als onderdeel van een sterrenstelsel: allerlei partijen, juridische kaders en belangen beïnvloeden elkaar,” vertelt hoogleraar Evelien Bruggeman. “Om technologische ontwikkelingen een plek te kunnen geven in de maatschappij is het van belang een evenwicht in dat krachtenveld te vinden.” Op 16 september geeft de hoogleraar Bouwrecht van de faculteit Bouwkunde haar intreerede en laat ze zien hoe digitalisering in de bouw een plek kan krijgen in het sterrenstelsel van het bouwrecht en het krachtenveld van technische en maatschappelijke ontwikkelingen.

Het aantal aangeboden en verkochte nieuwbouwwoningen blijkt in het eerste kwartaal van 2022 te zijn teruggezakt tot het niveau van kort na de Kredietcrisis (2008-2013). Daarnaast ligt het aantal nieuwbouwwoningen waarvoor een bouwvergunning is verleend in de eerste vijf maanden van 2022 circa 15% lager dan in het jaar ervoor. Binnen de koopsector is dat zelfs ruim 20%.

Stadscentra zijn steeds drukker en de belasting van de soms honderden jaren oude infrastructuur door bijvoorbeeld vrachtverkeer wordt steeds groter. Meerdere gemeenten in Nederland staan voor grote onderhoudsopgaven met kosten die tot in de miljarden kunnen lopen. De opgaven op korte termijn vallen bovendien samen met grote transities op het gebied van klimaatadaptie, circulariteit, energie en transport.

Het aantal hypotheekaanvragen heeft in het eerste kwartaal van 2022 een nieuw record bereikt door een enorme toename van het aantal oversluitingen van bestaande hypotheken. Consumenten anticiperen daarmee op de eerste stijgingen van de hypotheekrente. Die stijging heeft echter ook gevolgen gehad voor de maximale leencapaciteit van huishoudens.

Veel van de verouderde typische Nederlandse portiekflats zijn grootverbruikers van energie en belanden daarom vaak op de slooplijst. Deze typische flats hoeven echter niet uit het straatbeeld te verdwijnen. Symbiotic Urban Movement (SUM) - een studententeam van de TU Delft - heeft een plan ontwikkeld om alle 847.000 portiekflats in Nederland duurzaam te transformeren en meer woningen te creëren.

Masterstudent Joep Bastiaans inventariseerde welke gemeenschappelijke woonconcepten recent ontwikkeld zijn voor ouderen en onderzocht in hoeverre die aansluiten bij hun wensen en behoeften. Met zijn Masterscriptie ‘Professional collaborative housing concepts for seniors’ won hij de Jeroen van der Veer Scriptieprijs 2021.

Naast de lage hypotheekrente vormen het onvoldoende aanbod van nieuwbouw- en bestaande koopwoningen de belangrijkste oorzaken voor de wederom enorme koopprijsstijgingen op de koopwoningmarkt in het vierde kwartaal van 2021. Een teruglopend aantal verkopen van woningen en steeds meer starters en huishoudens met een middeninkomen die buitenspel komen te staan, waren de eerste signalen voor een omslag in de woningmarkt. Daar komt nu de dreiging van een verdere stijging van de hypotheekrente bij.

Kwantitatieve gegevens over collaboratieve huisvesting zijn momenteel versnipperd of zelfs alleen op aanvraag beschikbaar, en het ontbreekt aan standaarddefinities. Dit verhindert een vergelijkend begrip van de uitdagingen en kansen die deze huisvestingsvormen bieden. Bovendien zijn vergelijkende gegevens nodig om wederzijds leren en communicatie tussen gebruikers in verschillende landen en regio's te vergemakkelijken.